Politieke doel van de marktwerking

Op 1 januari 2006 werd het stelsel van gereguleerde marktwerking in de zorgsector ingevoerd. De zorgverzekeringswet heeft marktwerking in de gezondheidszorg geïntroduceerd. De drie belangrijkste doelstellingen van de introductie van de marktwerking in de zorgsector waren:

• behoud van betaalbaarheid van de zorg door het creëren van een groter kostenbewustzijn bij zorgverleners en patiënten als gevolgen waarvan zorg meer doelmatig wordt verleend (zorgverlener) en gepast wordt gebruikt (patiënt);
• behoud van kwaliteit van zorg door groei van het veranderend vermogen van de zorgsector;
• behoud van goede toegankelijkheid van zorg door het zorgstelsel zo in te richten dat het wordt geschraagd door een meer robuust georganiseerde risico- en inkomenssolidariteit.[1]

Een duidelijk standpunt van de overheid was dat marktwerking geen doel op zichzelf mocht worden en dat dit niet mocht leiden tot een verlies aan kwaliteit van zorg of tot andere negatieve effecten. In de memorie van toelichting Zorgverzekeringswet 2006 stelt de regering als één van de doelstellingen dat de efficiency in het zorgstelsel verbeterd dient te worden door daar waar mogelijk is, in het zorgveld marktprikkels in te voeren of te versterken. De zorgverzekeraars hebben door de wijziging van  het stelsel een speelveld gekregen waarop zij onder gelijke voorwaarden in onderlinge concurrentie, zo veel mogelijk prikkels krijgen tot een doelmatige uitvoering van de zorgverzekering.
Het doel van de marktordening is dat zowel aanbieders als verzekeraars gestimuleerd moeten worden om hun klanten zo goed mogelijk te bedienen. [2]

De Wet marktordening gezondheidszorg bevordert dat:

• waar dat kan marktwerking op gang wordt gebracht en gehouden
• waar dat moet, de overheid tarieven en prestaties kan reguleren
• zorgaanbieders en zorgverzekeraars patiënten en verzekerden goede informatie geven zodat zij kunnen kiezen bij welke zorgaanbieder zij het beste terecht kunnen, met welke zorgverzekeraar zij in zee willen gaan en welke polis voor hen het meest geschikt is;
• er samenhang is in de regulering van en het toezicht op de zorgmarkten.” [3]

 
“De overheid heeft de gereguleerde marktwerking in de zorg niet als doel op zichzelf beoogd. Het is een middel om de zorgsector beter te laten presteren door de inspanning van alle betrokken partijen als patiënten en verzekerden, aanbieders en verzekeraars.”[4] Daar waar het nodig is stuurt de overheid bij met regulering.[5]
In 2006 heeft de marktwerking zijn intrede gemaakt in de zorg. Het hierboven beschreven proces geeft weer wat de overheid beoogde met de introductie van de marktwerking in de zorg. Marktwerking in de zorg moest volgens de wetgever geen doel op zichzelf zijn maar na meer dan zeven jaar  is het noodzakelijk om dit nader te onderzoeken . In de komende artikelen zal nader onderzocht worden wat nou realiteit is geworden van het ideale streven van de overheid! Is marktwerking in de zorg daadwerkelijk geen doel  op zichzelf geworden?

[1] Voorlichting overeenkomstig artikel 18, tweede lid, van de Wet op de Raad van State inzake het verzoek om voorlichting omtrent het fusietoezicht in de zorg, blz.13 & 16. [2] Memorie van toelichting Wet marktordening gezondheidszorg, vergaderjaar 2004-2005, 30186, nr. 3, blz. 2. [3] Memorie van toelichting Wet marktordening gezondheidszorg, vergaderjaar 2004-2005, 30186, nr. 3, blz. 4. [4] Memorie van toelichting Wet marktordening gezondheidszorg, vergaderjaar 2004-2005, 30186, nr. 3, blz. 8. [5] Idem.