Centrale sensitisatie voorspelt grotere vermoeidheid onafhankelijk van musculoskeletale pijn
25-03-2019
Vermoeidheid is de subjectieve ervaring van intense vermoeidheid of uitputting, vaak niet gerelateerd aan energie-inspanning en niet te verlichten door rust. Onder mensen met musculoskeletale aandoeningen (MSK) is vermoeidheid een veel voorkomende factor. Tot 80% van de mensen met inflammatoire gemedieerde ziekten zoals reumatoïde artritis, spondylitis ankylopoetica en systemische lupus erythematosus ervaren hierbij vermoeidheid.
Ontsteking is voorgesteld als een causaal mechanisme. Vermoeidheid wordt, boven de vereiste minimale klinisch belangrijke verschillen tussen 65% en 75% van de patiënten, verminderd door behandeling met ontstekingsremmende geneesmiddelen. Ondanks remissie blijft moeheid echter vaak voorkomen bij mensen met een inflammatoire aandoening. Daarbij meldt maar liefst 63% van de mensen met reumatoïde artritis vermoeidheid, hetgeen de algemene normen van de bevolking overschrijdt, zijnde in remissie DAS 28.
Centrale sensitisatie is de versterking van sensorische input over meerdere systemen en wordt gekenmerkt door versterkte pijnreacties, onaangename sensaties voor fysieke prikkels, waaronder warmte en mechanische stimuli, en verhoogde gevoeligheid voor omgevingsstimuli, inclusief licht en geluid. Tevens is het een veel voorkomend vermoeidheidsmechanisme hetgeen de hoge mate van vermoeidheid over MSK-stoornissen mogelijk zou kunnen verklaren. Echter zal de relatie mogelijk worden vertroebeld door MSK-pijn. Centrale sensitisatie is een bekend pijnmechanisme van MSK en op zijn beurt lijkt MSK-pijn mechanistisch geassocieerd met vermoeidheid.
In dit onderzoek test men, in een niet-geselecteerde algemene populatie, of centrale sensitisatie, onafhankelijk van musculoskeletale pijn, geassocieerd is met grotere vermoeidheid. Deze studie trachtte de relatie tussen centrale sensitisatie en CFQ te bepalen.
2.477 Prospectieve cohortstudie deelnemers werd gevraagd een baseline vragenlijst in te vullen bestaande uit de Chalder Fatigue Scale (CFQ), pijn, demografie, fysieke activiteit, angstgevoelens, depressie en medicatiegebruik. In een klinische beoordeling gehouden onder 290 (11,7%) deelnemers, werd centrale sensitisatie gemeten door de opwindratio-test bij de hand (WUR-H) en voet (WUR-F). Bio-elektrische impedantie bepaald percentage lichaamsvet. Alle betrokken deelnemers werden tot 12 maanden later gevolgd, waarna ze de CFQ voltooiden. Lineaire regressie, met inverse probabiliteitssteekproefgewichten, testte de relatie tussen WUR bij baseline en CFQ bij 12 maanden, aangepast voor baseline CFQ, demografische gegevens, leefstijlfactoren, geestelijke gezondheid en baseline pijn.
Op baseline waren de mediane interkwartielafstanden WUR-H en WUR-F vergelijkbaar (respectievelijk 2,3 (1,5, 4,0) en 2,4 (1,6, 3,9)) en verschilden niet per geslacht (verschil WUR-H: -0,29, 95% betrouwbaarheid interval -1.28-0.71; WUR-F: -0.57 (-1.50-0.36) of ouderdom (WUR-H: -0.53, -1.49-0.43; WUR-F: -0.08, -0.98-0.82). WUR-H scoort (β = 0.11, 95% betrouwbaarheidsinterval: 0.07-0.16) en WUR-F scores (0.13, 0.08-0.17) waren positief geassocieerd met CFQ scores bij follow-up, onafhankelijk van basislijn CFQ en andere covariaten. Deze associaties werden niet verklaard door baseline pijn.
Onafhankelijk van de aanwezigheid van pijn wordt vermoeidheid beïnvloed door centrale sensitisatie. Men heeft aan kunnen tonen dat centrale sensitisatie, gemeten met WUR-H of WUR-F, vermoeidheid significant voorspelt, onafhankelijk van MSK-pijn, demografie, leefstijlfactoren en geestelijke gezondheid. Voor een mogelijke behandeling van vermoeidheid zal het voordeel van interventies die de centrale sensitisatie verminderen moeten worden onderzocht.
Rheumatology (2019)
Fysiotherapie Wetenschap
Fysiotherapie